ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΗΜΕΙΑ  ΓΙΑ  ΤΗΝ  ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ

1.       Προφανώς για κάθε θέμα που μας απασχολεί λαμβάνουμε υπόψη μας το συνολικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διαδραματίζεται. Καμία  εκπαιδευτική αλλαγή δεν είναι ουδέτερη και ανεξάρτητη από το ευρύτερο πλαίσιο. Το πλαίσιο στη συγκεκριμένη συγκυρία είναι η καταστροφική για το δημόσιο σχολείο νεοφιλελεύθερη πολιτική του μνημονίου με τραγικές επιπτώσεις σε όλες τις εκπαιδευτικές διαδικασίες.

2.       Συζητάμε για τη συγκεκριμένη αυτοαξιολόγηση και αξιολόγηση και δεν βρισκόμαστε σε μια γενική φιλοσοφική θεωρητική συζήτηση του τύπου «είμαστε υπέρ ή κατά της αξιολόγησης». Προφανώς οι θέσεις που έχουμε κατά καιρούς αναπτύξει ισχύουν. Αλλά είναι προφανές ότι όταν δέχεσαι μια τόσο μεγάλη επίθεση σε όλα (εργασιακά, δημοκρατικά δικαιώματα, δημόσιο σχολείο, οικονομικά κλπ), τα αιτήματα που προβάλλεις έχουν να κάνουν περισσότερο με την απόκρουση αυτών των πολιτικών. Σε ποιο πλαίσιο δηλ. θα μπορούσε να προβληθεί ή να εφαρμοστεί σήμερα η πρόταση-απόφαση για παράδειγμα του 8^ου συνεδρίου της ΟΛΜΕ για την αυτό-αξιολόγηση; Άλλωστε για όσους το υποστηρίζουν αυτό, θυμίζουμε  τις προϋποθέσεις που η ίδια η απόφαση αυτή έβαζε : «Όσο διατηρείται και ενισχύεται το προσωποπαγές, ιεραρχικό, γραφειοκρατικό και αυταρχικό σύστημα διοίκησης και εποπτείας της εκπαίδευσης, οποιαδήποτε μορφή αξιολόγησης του εκπαιδευτικού θα είναι αναπόφευκτα διαδικασία συμμόρφωσης και ελέγχου, που θα διαιωνίζει την ισχύουσα τάξη πραγμάτων». Άρα πολύ περισσότερο σήμερα δεν υπάρχουν οι όροι αυτοί, πολύ περισσότερο που ζούμε αυτή την άνευ προηγουμένου αυταρχικοποίηση των θεσμών και  έχουν απολύτως ξεκαθαριστεί οι στόχοι της κυβέρνησης μέσα από την αξιολόγηση. Και δεν είναι  μόνο στην αξιολόγηση. Για σκεφτείτε επίσης: μπορεί σήμερα να προβάλλουμε αίτημα για 1.400 ευρώ κατώτατο μισθό; ή κάτι σαν το 30 χρόνια με πλήρη σύνταξη; Δεν έχουμε δηλ. αναπροσαρμόσει όλα μας τα αιτήματα και τις θέσεις ανάλογα με την πολιτική που βιώνουμε;

3.       Ποιο είναι το πρωταρχικό ζήτημα σήμερα; Είναι ή δεν είναι η απόκρουση των κυβερνητικών σχεδίων  ενάντια στο δημόσιο σχολείο και τους εκπαιδευτικούς; Τι ετοιμάζουν; Απολύσεις και διαθεσιμότητες, ιδεολογική χειραγώγηση και πειθάρχηση εκπαιδευτικών, μισθολογική και βαθμολογική καθήλωσή τους,   κατηγοροποίηση και συγχώνευση - κλείσιμο σχολείων, μεταφορά των δαπανών για την λειτουργία τους στις οικογένειες κ.λπ. Είναι σήμερα θεωρίες αυτά; Ή είναι καλά σχεδιασμένη πολιτική τους; Ισχύει προφανώς το δεύτερο. Και όχι μόνο σε επίπεδο σχεδιασμού (Έκθεση ΟΟΣΑ για την αξιολόγηση στην ελληνική εκπαίδευση, 2011) αλλά ήδη έχει δημιουργηθεί το ανάλογο ασφυκτικό νομοθετικό πλαίσιο (ν.3848/10, ν.3879/10, ν. 4024/11, ν.4142/13, ΠΔ152/13)

4.       Είναι η αυτοαξιολόγηση σχολείων μια χαλαρή, αυτόνομη διαδικασία ξέχωρη από την ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και την εξωτερική αξιολόγηση των σχολείων, ώστε παρά το αρνητικό κλίμα να μπορεί κανείς έστω να θέσει ζητήματα μέσα από αυτή τη διαδικασία; Οι απαντήσεις υπάρχουν στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και την έκθεση του ΟΟΣΑ και αποδεικνύουν την απόλυτη σύνδεση  όλων αυτών των διαδικασιών.

5.       Η ΕΚΘΕΣΗ ΟΟΣΑ  τα λέει ΟΛΑ:

                             i.     Οι ελληνικές αρχές πρέπει να επιταχύνουν την πρωτοβουλία τους, όσον αφορά την αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων με σκοπό τον σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου συστήματος αξιολόγησης, βάσει αποτελεσμάτων (περισσότερο από την εισροή στοιχείων και τη διαδικασία), προκειμένου να βελτιωθεί η παροχή εκπαίδευσης και να προωθηθεί η λογοδοσία σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα.

                            ii.     Η αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων αποτελεί σημαντικό πρώτο βήμα στο σύστημα αξιολόγησης, για την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης και την εισαγωγή της αξιολόγησης ως τακτικής πρακτικής στην οργανωτική κουλτούρα του σχολείου. Οι ελληνικές αρχές πρέπει να συνεχίσουν την πρωτοβουλία τους για σχολική αξιολόγηση και όλες οι σχολικές μονάδες πρέπει να συμμετάσχουν σε αυτή τη διαδικασία. Ωστόσο, πρέπει να φροντίσουν, ώστε η αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων να μην σχεδιαστεί και να μην ερμηνεύεται απλώς ως μια γραφειοκρατική υποχρέωση ρουτίνας. Για αυτό το λόγο, η αυτοαξιολόγηση πρέπει να οργανωθεί, με τρόπο ώστε να είναι συγκρίσιμη μεταξύ σχολικών μονάδων και ώστε να μπορεί να επικυρώνεται και να συμπληρώνεται από εξωτερική αξιολόγηση.

Ολόκληρη η έκθεση για την αξιολόγηση ΕΔΩ:

http://synekde.wordpress.com/2013/03/08/1268/

Είναι το «καλύτερο» κείμενο που υπάρχει για να πείσουμε τι θα συμβεί. Τα λέει ΟΛΑ.

6.      Με το  νομοθετικό πλαίσιο (ν.4024/11 για το μισθολόγιο -βαθμολόγιο, ν.4142/13 για την «Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας στην Εκπαίδευση», ΠΔ 152/13 για την «Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών», ν.3848/10, ν. 3679/10) όλες οι πλευρές της αξιολόγησης (όπως η ατομική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, η αυτοαξιολόγηση και η εξωτερική αξιολόγηση σχολείων) έχουν  ΑΠΟΛΥΤΩΣ συνδεθεί μεταξύ τους.

                        Το άρθρο 32 του ν. 3848/10 λέει μεταξύ άλλων ότι :«Στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς η σχολική μονά­δα συντάσσει έκθεση με την οποία αξιολογούνται  η απόδοση της σχολικής μονάδας,  η επίτευξη των εκπαιδευτικών στόχων, οι επιτυχίες, οι αδυναμίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίστηκαν και διατυπώνονται προτάσεις βελτίωσης για την επόμενη σχολική χρονιά. Το πρόγραμμα δράσης και η έκθεση αξιολόγησης, γνωστοποιούνται στους μαθητές και στο σύλλογο γονέων και δημοσιεύονται στο διαδίκτυο. Οι προϊστάμενοι διευθύνσεων καταρτίζουν πρόγραμμα δράσης για κάθε σχολικό έτος και υποβάλλουν σχετικές εκθέσεις στους περιφερειακούς διευθυντές εκπαίδευσης». Τέλος ορίζεται στην παρ. 7 του ίδιου άρθρου πως «την αξιολόγηση της δράσης των σχολικών μονάδων ακολουθεί η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών».

              Όπως δε ορίζεται στην παρ. 2 του άρθρου 22 του ν. 3879/10: « Στην αρχή της δημοτικής θητείας, το δημοτικό συμβούλιο αποφασίζει τους τρόπους διαβούλευσης για την εκπόνηση του τοπικού προγράμματος υποστήριξης της εκπαίδευσης και δια βίου μάθησης και τους τρόπους διασφάλισης της διαφάνειας και της κοινωνικής λογοδοσίας κατά την εφαρμογή του. Στις διαδικασίες αυτές συμμετέχουν τα όργανα της σχολικής κοινότητας (Σχολικά Συμβούλια, Σχολικές Επιτροπές, Σύλλογοι Γονέων) και οι φορείς παροχής υπηρεσιών δια βίου μάθησης που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του άρθρου 8. Κατά την εκπόνηση του τοπικού προγράμματος υποστήριξης της εκπαίδευσης και δια βίου μάθησης λαμβάνονται υπόψη οι εκθέσεις αξιολόγησης και τα προγράμματα δράσης που προβλέπονται στο άρθρο 32 του ν. 3848/2010».

7.       Άρα αποτελεί μονόδρομο αυτή τη στιγμή η απόρριψη συλλογικά της αυτοαξιολόγησης από τους συλλόγους διδασκόντων. Δεν είναι η ώρα της συζήτησης των ιδεολογικών, παιδαγωγικών και πολιτικο-συνδικαλιστικών πλευρών της αξιολόγησης-αυτοαξιολόγησης, που έτσι κι αλλιώς υφίστανται. Δεν είναι η ώρα της συζήτησης για τα διεθνή συστήματα και τι ισχύει σε κάθε χώρα. Δεν είναι η ώρα να δούμε αν έχουμε μια καλή πρόταση για την αξιολόγηση να την προβάλουμε. Υπάρχουν πολλές και πλούσιες απόψεις με επιχειρήματα και διεθνής εμπειρία. Δεν είναι όμως η ώρα για αυτή τη συζήτηση. Τώρα είναι ή ώρα της αντίστασης απέναντι σε ό,τι πιο σκληρό αυταρχικό και αντιδημοκρατικό πλέγμα έχει σχεδιαστεί ενάντια στο δημόσιο σχολείο και τον εκπαιδευτικό, για αυτό το λόγο οι σύλλογοι διδασκόντων πρέπει να αποφασίσουν να πουν όχι στην διαδικασία της αυτοαξιολόγησης του σχολείου τους.

8.       Κι ένα τελευταίο και επίσης νομικά σημαντικό. Δεν έχουμε καμία υποχρέωση ΤΩΡΑ να ξεκινήσουμε διαδικασίες αυτοαξιολόγησης στα σχολεία. Ο ίδιος ο νόμος 3848/10 στο άρθρο 32 παρ. 1 αναφέρει: «Κάθε σχολική μονάδα, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, καταρτίζει πρόγραμμα δράσης με τους εκπαιδευτικούς στόχους για το σχολικό έτος που ξεκινά». Αυτό το πρόγραμμα σύμφωνα με τον ίδιο νόμο αποτελεί τη βάση της αυτοαξιολόγησης-αξιολόγησης της σχολικής μονάδας, η οποία όμως δεν μπορεί να γίνει τώρα. Γι’ αυτό και ο κ. Κεδίκογλου στην εγκύκλιό του προσπαθεί κάνει πατέντες. Αλλά η εγκύκλιος δεν είναι νόμος. Άρα η διαδικασία δεν μπορεί να ξεκινήσει τώρα στη μέση της χρονιάς και η πρόσφατη εγκύκλιος του Υφυπουργού δεν είναι ανώτερη του νόμου.

Και ένα ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ

Ακόμα και η ΠΕΣΣ (Πανελλήνια Ένωση Σχολικών Συμβούλων) έχει τις επιφυλάξεις της για τη συγκεκριμένη αυτοαξιολόγηση: «Η ΑΕΕ παρά τα θετικά της στοιχεία και πέρα από το γεγονός ότι χρειάζονται αλλαγές λειτουργικού χαρακτήρα, επί της ουσίας συμπαρασύρεται από την ένταξή της στο ΠΔ 152 /2013. Το ΔΣ της ΠΕΣΣ εκτιμά ότι, όσο η αξιολόγηση συνδέεται με ποσοστώσεις του Ν.4024/2011 οι οποίες οδηγούν σε μισθολογικές καθηλώσεις και παραμένει αποσυνδεδεμένη από την επιμόρφωση, δεν μπορεί να επιτελέσει τον διαμορφωτικό της ρόλο της και εξ αντικειμένου εντάσσεται σε μοντέλα του παρελθόντος τα οποία διεθνώς έχουν υποστεί κριτική και εγκαταλείπονται».

ΘΕΜΗΣ ΚΟΤΣΙΦΑΚΗΣ, ΕΛΕΝΗ ΖΩΓΡΑΦΑΚΗ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΖΑΦΑΣ

Εκπρόσωποι των Συνεργαζόμενων Εκπαιδευτικών Κινήσεων στο ΔΣ της ΟΛΜΕ